مطابق ماده ي 20 قانون ثبت اختراعات، طرح هاي صنعتي و علائم تجاري، هر گونه تركيب خطوط يا رنگ ها و هرگونه شكل سه بعدي با خطوط، رنگ ها و يا بدون آن،اخذ كارت بازرگاني فوري  به گونه اي كه تركيب يا شكل يك فرآورده صنعتي يا محصولي از صنايع دستي را تغيير دهد، طرح صنعتي است. در يك طرح صنعتي تنها دسترسي به يك نتيجه ي فني بدون تغيير ظاهري مشمول حمايت از اين قانون نمي باشد.

طرح صنعتي تنها زماني كه جديد و يا اصيل باشد قابل ثبت است. يك طرح صنعتي زماني جديد است كه از طريق انتشار به طور محسوس و يا از طريق استفاده به هر نحو ديگر قبل از تاريخ تسليم اظهارنامه يا بر حسب مورد قبل از حق تقدم اظهارنامه براي ثبت در هيچ نقطه اي از جهان براي عموم افشا نشده باشد (ماده 21).
تسليم، اصلاح، استرداد، انتقال و ثبت اظهارنامه
وفق ماده ي 67، ثبت طرح صنعتي مستلزم تسليم اظهارنامه به مرجع ثبت است.
اظهارنامه ثبت طرح صنعتي بايد در 2 نسخه و در فرم مخصوص و به زبان فارسي تنظيم شده و پس از ذكر تاريخ، توسط متقاضي يا نماينده قانوني وي امضاء شود (ماده ي 68).
در صورتي كه اسناد ضميمه اظهارنامه و ساير اسناد مربوط، به زبان ديگري غير از فارسي باشد، ارائه اصل مدارك مورد نياز همراه با ترجمه عادي كامل آن ها الزامي است، مع ذلك اگر ترجمه كامل اين مدارك براي متقاضي ميسر نباشد مي توان خلاصه آن ها را به فارسي ضميمه نمايد، مرجع ثبت در صورت لزوم مي تواند در جريان بررسي اظهارنامه، ترجمه رسمي مدارك مذكور را مطالبه كند. چنانچه اصطلاحات فناوري و اطلاعات به كار رفته در اسناد مذكور، معادل فارسي نداشته باشند ذكر همان اصطلاحات كفايت مي كند.

وفق ماده ي 71، دو يا چند طرح صنعتي مربوط به يك طبقه از طبقه بندي بين المللي و يا به يك مجموعه يا تركيبي از اجزاء،ولو مربوط به طبقات مختلف چنانچه با هم استعمال گردند، را مي توان در يك اظهارنامه قيد و به مرجع ثبت تسليم نمود. در صورتي كه متقاضي، دو اظهارنامه داراي طرح هاي صنعتي مشابه را در يك تاريخ تسليم نمايد، بنا به درخواست متقاضي، مرجع ثبت مي تواند يكي از اظهارنامه ها را به عنوان طرح صنعتي اصلي و ديگري را به صورت طرح صنعتي متمم بپذيرد.

اظهارنامه طرح صنعتي وفق ماده ي 70، بايد حاوي نكات زير باشد:

1. اسم، نشاني، كدپستي، شماره ملي، تابعيت و سمت متقاضي يا نماينده قانوني وي و در صورتي كه متقاضي شخص حقوقي است، ذكر نام، نوع فعاليت، اقامتگاه، محل و شماره ثبت، تابعيت، مركز اصلي و عنداللزوم هر شناسه ديگر الزامي است.
2. اسم، اقامتگاه و كدپستي شخص يا اشخاصي كه صلاحيت دريافت ابلاغ ها در ايران را دارند، در صورتي كه متقاضي مقيم ايران نباشد.
3. اسم و اقامتگاه طراح در صورتي كه متقاضي همان طراح نباشد،
4. ذكر كالا و طبقه اي كه متقاضي درخواست ثبت طرح براي آن را دارد.
5. تاريخ، محل و شماره اظهارنامه يا گواهي نامه طرح صنعتي در خارج، در صورت درخواست حق تقدم.
6. تعيين ضمائم

تبصره 1-در صورت تسليم اظهارنامه و ساير اسناد مربوط توسط اشخاص حقوقي، امضاء آن ها از طرف اشخاص مجاز ضروري است.
تبصره 2-اسم و نشاني متقاضي مقيم خارج از كشور علاوه بر فارسي بايد به حروف لاتين باشد و با همان حروف نيز ثبت و آگهي شود.

به موجب ماده 73، مدارك ذيل بايد ضميمه اظهارنامه شوند:

1. مدارك مثبت هويت متقاضي و طراح
2. مدارك نمايندگي، در صورتي كه تقاضا توسط نماينده قانوني به عمل آيد.
3. اگر طرح صنعتي دو بعدي باشد،پنج نمونه از شكل يا تصوير گرافيكي يا پنج نمونه از طرح ترسيم شده به عنوان نمونه.
4. اگر طرح صنعتي سه بعدي باشد، پنج نمونه از شكل يا تصوير گرافيكي يا پنج نمونه از طرح ترسيم شده از تمامي جوانب طرح،
5. در طرح صنعتي سه بعدي، مرجع ثبت مي تواند ماكتي از آن را به همراه اظهارنامه درخواست نمايد. اندازه ماكتي كه متقاضي از مدل طرح خود ارائه مي دهد بايد حداكثر 20*20*20سانتي متر و وزن آن حداكثر 2 كيلوگرم و از ماده اي با دوام و غير فاسد شدني باشد. شكل هاي گرافيكي و ترسيم شده بايد حداكثر در ابعاد ده در بيست سانتي متر بوده و قابل نصب بر چهار صفحه مقوا در قطع A4 و با جوهر مشكي باشد،
6. درخواست كتبي به تاخير انداختن انتشار آگهي ثبت طرح صنعتي و تعيين مدت آن، در صورت تمايل.
7. درخواست كتبي مبني بر عدم ذكر اسم طراح، چنانچه طراح نخواهد اسم وي ذكر شود.
8. رسيد مربوط به پرداخت هزينه اظهارنامه و در صورتي كه اظهارنامه شامل دو يا چند طرح صنعتي است، رسيد مربوط به پرداخت هزينه هاي اضافي؛
9. مدارك مربوط به حق تقدم كه بايد همزمان با تسليم اظهارنامه يا حداكثر ظرف مدت 15 روز از آن تاريخ تسليم شود.

تبصره 1-طرح چاپ شده اشكال و تصاوير گرافيكي يا ترسيم شده، بايد حداكثر در ابعاد 20*20 سانتي متر باشد و در آن رنگي بودن يا نبودن اشكال و تصاوير تصريح گردد.
تبصره 2-در صورت ارائه ماكتي از مدل طرح، مرجع ثبت مي تواند ماكت مزبور را ممهور به مهر و تاريخ نموده به متقاضي اعاده نمايد.
تبصره 3-در فرضي كه اظهارنامه حاوي طرح هاي صنعتي متعدد باشد، تصاوير يا اشكال يا مدل ها به صورت جداگانه ارائه شده و به وسيله شماره از يكديگر متمايز مي گردند.

وفق ماده ي 22، اظهارنامه ي ثبت طرح صنعتي كه به اداره ي مالكيت صنعتي تسليم مي شود. همراه نقشه، عكس و ساير مشخصات گرافيكي كالا كه تشكيل دهنده طرح صنعتي هستند و ذكر نوع فرآورده هايي كه طرح صنعتي براي آن ها استفاده مي شود، اگر طرح صنعتي سه بعدي باشد الزامي خواهد بود.

اداره مالكيت صنعتي مي تواند نمونه واقعي يا ماكتي از آن را نيز به همراه اظهارنامه درخواست نمايد.
اظهارنامه بايد دربردارنده مشخصات طرح باشد و در مواردي كه متقاضي همان طراح نيست، اظهارنامه بايد به همراه مداركي باشد كه ذي حق بودن متقاضي را براي ثبت طرح صنعتي ثابت نمايد.
در صورتي كه متقاضي طبق ماده 9 قانون، درخواست حق تقدم كرده باشد، هنگام تقاضاي ثبت طرح صنعتي بايد درخواست خود را كه حاكي از اين حق باشد، به مرجع ثبت تسليم نمايد. اين درخواست بايد مشتمل بر نكات ذيل باشد:
1-تاريخ و شماره اظهارنامه اصلي
2-طبقه بندي بين المللي مرتبط با اظهارنامه اصلي
3-كشور يا كشورهايي كه اظهارنامه اصلي در آن جا تسليم شده است و چنانچه اظهارنامه منطقه اي يا بين المللي مبناي حق تقدم باشد؛ ذكر ماخذ آن.

تاريخ اظهارنامه همان تاريخ تسليم آن به اداره مالكيت صنعتي است، مشروط بر اين كه در زمان تسليم، اظهارنامه حاوي كليه اطلاعاتي باشد كه شناسايي متقاضي و همچنين نمايش گرافيكي كالاي متضمن طرح صنعتي را ميسر سازد.

در صورتي كه متقاضي مدعي دو يا چند اظهارنامه پيشين باشد، مدت حق تقدم از زمان مقدم ترين آن ها محاسبه مي شود.
به موجب ماده ي 76، مدت زمان حق تقدم در ثبت طرح صنعتي، 6 ماه از تاريخ تسليم اظهارنامه اصلي خواهد بود. در اين مورد روز تسليم جزء مدت محسوب نخواهد شد و اگر آخرين روز مصادف با روز تعطيل باشد،اين مدت تا آخرين ساعت اولين روز اداري بعد از روز تعطيل محاسبه خواهد شد.

متقاضي مي تواند تا قبل از ثبت طرح صنعتي، اظهارنامه خود را اصلاح كند، مشروط بر اينكه از حدود اظهارنامه نخست تجاوز ننمايد. درخواست اصلاح با پرداخت هزينه مقرر در جدول هزينه ها انجام مي پذيرد.
متقاضي يا نماينده قانوني او در هر زمان قبل از ثبت طرح صنعتي مي تواند ضمن تسليم درخواست كتبي به مرجع ثبت،اظهارنامه خود را مسترد دارد. در صورت استرداد اظهارنامه، هزينه هاي پرداختي مسترد نخواهد شد. انتقال حق مالكيت ناشي از تسليم اظهارنامه يا اعطاي هر گونه اجازه بهره برداري از آن بايد به درخواست كتبي هر ذي نفع به مرجع ثبت اعلام و در پرونده مربوط درج گردد. اعمال اين تغيير منوط به پرداخت هزينه مقرر در جدول هزينه ها خواهد بود.

مرجع ثبت، مقدمتاً صحت تنظيم اظهارنامه را از لحاظ شناسايي هويت متقاضي و نمايش گرافيكي طرح صنعتي مورد رسيدگي قرار داده و پس از وارد نمودن اظهارنامه در دفتر ثبت، نسخه دوم آن را همراه با ضمائم كه داراي همان مشخصات نسخه اصلي است بعد از امضا و مهر و قيد تاريخ (ساعت، روز، ماه و سال) وصول آن با تمام حروف، به عنوان رسيد به متقاضي مسترد خواهد كرد.

در خصوص اظهارنامه هايي كه با پست سفارشي ارسال مي شوند، در صورت ثبت اظهارنامه ها، نسخه دوم آن ها همراه با ضمايم توسط و به هزينه مرجع ثبت با پست سفارشي،به عنوان رسيد به متقاضيان مسترد خواهد شد. در صورت عدم ثبت نيز مراتب به همين ترتيب به اطلاع متقاضيان خواهد رسيد. پاسخ اظهارنامه هاي واصله در چارچوب آيين نامه ي مذكور به صورت الكترونيكي خواهد بود.

بررسي، ثبت و انتشار آگهي طرح صنعتي به ترتيب ذيل خواهد بود:
اداره مالكيت صنعتي پس از وصول اظهارنامه، آن را از نظر مطابقت با قانون بررسي مي كند و در صورتي كه اداره مالكيت صنعتي تشخيص دهد شرايط موضوع رعايت شده است طرح صنعتي را ثبت و آگهي مربوط را منتشر و گواهي ثبت آن را به نام متقاضي صادر مي نمايد، در غير اين صورت اظهارنامه را مردود اعلام مي كند.

هر گاه طرح درخواستي مطابق قوانين ارائه شده باشد، پس از ثبت طرح صنعتي، نمونه طرح و مفاد اظهارنامه منتشر نمي شود. در اين صورت اداره مالكيت صنعتي، يك آگهي حاوي تاخير انتشار طرح صنعتي مذكور و اطلاعات مربوط به هويت مالك طرح ثبت شده و تاريخ تسليم اظهارنامه و مدت تاخير مورد درخواست و ساير امور ضروري را منتشر مي كند. پس از انقضاء مدت تاخير درخواست شده اداره مالكيت صنعتي آگهي طرح صنعتي ثبت شده را منتشر خواهد كرد. رسيدگي به دعوي راجع به يك طرح صنعتي ثبت شده در مدت تاخير انتشار آگهي مشروط به آن است كه اطلاعات مندرج در دفاتر ثبت و اطلاعات مربوط به پرونده اظهارنامه به شخصي كه عليه او دعوي اقامه مي شود به طور كتبي ابلاغ شده باشد.

ممكن است ضمن اظهارنامه درخواست شود كه انتشار آگهي ثبت طرح صنعتي از تاريخ تسليم اظهارنامه حداكثر تا دوازده ماه و يا اگر ادعاي حق تقدم شده است از تاريخ حق تقدم به تاخير افتد.

حقوق ناشي از ثبت طرح صنعتي، مدت اعتبار و تمديد آن

حقوق ناشي از ثبت طرح صنعتي، مدت اعتبار و تمديد آن به شرح ذيل است:
الف-بهره برداري از هر طرح صنعتي كه در ايران ثبت شده باشد، توسط اشخاص، مشروط به موافقت مالك آن است.
ب-بهره برداري از يك طرح صنعتي ثبت شده عبارت است از ساخت، فروش و وارد كردن اقلام حاوي آن طرح صنعتي،
ج-مالك طرح صنعتي ثبت شده، مي تواند عليه شخصي كه بدون موافقت او افعال مذكور در بند (ب) اين ماده را انجام دهد يا مرتكب عملي شود كه عادتاَ موجبات تجاوز آينده را فراهم آورد،در دادگاه اقامه دعوي نمايد.
د-مدت اعتبار طرح صنعتي پنج سال از تاريخ تسليم اظهارنامه ثبت آن خواهد بود. اين مدت را مي توان براي دو دوره پنج ساله متوالي ديگر پس از پرداخت هزينه مربوط تمديد نمود.پس از انقضاء هر دوره كه از پايان دوره شروع مي شود، يك مهلت شش ماهه براي پرداخت هزينه تمديد گرديده است و همچنين جريمه تاخير در نظر گرفته خواهد شد.

هر ذي نفع مي تواند از دادگاه ابطال ثبت طرح صنعتي را درخواست نمايد. در اين صورت بايد ثابت كند كه يكي از شرايط مندرج در مواد 20 و 21 رعايت نشده است و يا كسي كه طرح صنعتي به نام وي ثبت شده پديد آورنده آن طرح يا قائم مقام قانوني او نيست.